کم‌خونی (Anemia) یکی از شایع‌ترین اختلالات خونی در جهان است که در آن بدن فرد به اندازه کافی گلبول قرمز یا هموگلوبین سالم برای اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها ندارد. این بیماری مخصوصاً در زنان، نوجوانان، سالمندان و افراد دچار سوءتغذیه شایع است و می‌تواند باعث ضعف، بی‌حالی، سردرد و حتی تپش قلب شود.
در این مقاله از کلینیک شبانه‌روزی کسری مشهد، با انواع کم‌خونی، دلایل، علائم، روش‌های تشخیص، تغذیه مناسب و درمان دارویی آشنا خواهید شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. کم‌خونی چیست؟
کم‌خونی به کاهش سطح هموگلوبین یا گلبول‌های قرمز خون گفته می‌شود. هموگلوبین پروتئینی در گلبول قرمز است که وظیفه انتقال اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌های بدن را دارد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۲. علائم شایع کم‌خونی
بسیاری از افراد ممکن است علائم کم‌خونی را با خستگی عادی اشتباه بگیرند. شایع‌ترین نشانه‌ها عبارت‌اند از:
- رنگ‌پریدگی پوست و لب‌ها
- خستگی مفرط حتی بعد از استراحت
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- سردرد مکرر
- تپش قلب یا نفس‌تنگی
- سردی دست و پا
- ریزش مو
- ناخن‌های شکننده یا قاشقی شکل
- تمایل به خوردن مواد غیرخوراکی (مثل یخ یا خاک – نشانه کم‌خونی فقر آهن)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۳. علت‌های اصلی کم‌خونی
بسته به نوع کم‌خونی، دلایل آن می‌تواند متفاوت باشد:
✅ کم‌خونی فقر آهن:
خونریزی مزمن (قاعدگی شدید، بواسیر، زخم معده)
رژیم غذایی کم‌آهن
جذب ضعیف آهن در بدن
بارداری یا شیردهی
✅ کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 یا اسید فولیک:
سوءتغذیه
بیماری‌های گوارشی (مثل سلیاک یا التهاب روده‌ها)
مصرف بیش از حد داروهای خاص
✅ کم‌خونی ناشی از بیماری مزمن:
بیماری کلیوی
دیابت
سرطان‌ها
بیماری‌های خودایمنی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۴. کم‌خونی در زنان
زنان در معرض خطر بیشتری هستند به دلیل:
- قاعدگی‌های شدید و طولانی
- بارداری و تغذیه جنین
- شیردهی
- رژیم‌های لاغری سخت
در درمانگاه کسری، بررسی هموگلوبین و آهن خون برای زنان به‌صورت ویژه انجام می‌شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۵. روش‌های تشخیص کم‌خونی
برای تشخیص دقیق، آزمایش خون انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:
- شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC)
- هموگلوبین
- فریتین
- آهن سرم
- ویتامین B12 و فولات
- تست‌های عملکرد کلیه در صورت نیاز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۶. درمان کم‌خونی
درمان بسته به علت کم‌خونی متفاوت است:
✅ درمان تغذیه‌ای:
افزایش مصرف منابع آهن: گوشت قرمز، جگر، عدس، اسفناج
مصرف منابع ویتامین C برای جذب بهتر آهن (مثل پرتقال، فلفل دلمه‌ای)
مصرف ویتامین B12 و اسید فولیک در غذا یا مکمل‌ها
✅ دارودرمانی:
قرص یا شربت آهن (تحت نظر پزشک)
تزریق ویتامین B12 در موارد شدید
مصرف مکمل فولات
درمان بیماری زمینه‌ای (مثل زخم معده، مشکلات کلیوی)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
7. نقش کلینیک شبانه‌روزی کسری در تشخیص و درمان کم‌خونی
درمانگاه کسری با ارائه خدمات ۲۴ ساعته در مشهد آماده ارائه:
بررسی علت کم‌خونی توسط پزشک عمومی یا متخصص داخلی
نسخه دارویی و مکمل‌های مناسب
مشاوره تغذیه و پیگیری وضعیت بیمار
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نتیجه‌گیری
کم‌خونی بیماری خطرناک نیست، اما اگر جدی گرفته نشود، کیفیت زندگی را به شدت کاهش می‌دهد. تشخیص زودهنگام، درمان اصولی و رعایت تغذیه مناسب، راه نجات است.
📅 همین حالا نوبت آزمایش کم‌خونی خود را رزرو کنید!
🔹 در درمانگاه شبانه‌روزی کسری مشهد
🔹 مشاوره، نسخه و پیگیری فقط در یک مراجعه
📍 مشهد، بلوار هفت تیر ٬ درمانگاه شبانه روزی کسری