تب در کودکان: علائم، علل، درمان خانگی و زمان مراجعه به پزشک

فهرست مطالب
مقدمه
تب در کودکان یکی از شایعترین دلایل مراجعه والدین به درمانگاههاست. در حالی که اغلب تبها نشانه یک عفونت ساده هستند، گاهی میتوانند نشانه بیماریهای جدیتر باشند. والدین باید بدانند چه زمانی تب نگرانکننده است و چه زمانی فقط نیاز به مراقبت خانگی دارد.
در این مقاله از درمانگاه شبانهروزی کسری مشهد، به بررسی کامل دلایل تب، روشهای دقیق اندازهگیری، درمانهای خانگی، و موارد اورژانسی میپردازیم.
چرا تب ایجاد می شود
بدن ما برای حفظ سلامت خود، گاهی دما را افزایش میدهد تا شرایط را برای رشد میکروبها سختتر کند. این واکنش دفاعی، چیزی است که ما آن را "تب" مینامیم.
گاهی تب پس از یک واکسن ساده ایجاد میشود، گاهی در ابتدای سرماخوردگی یا عفونت گلو. حتی در نوزادانی که تازه دندان درمیآورند، افزایش جزئی دمای بدن کاملاً طبیعی است.
اما اگر تب بالا برود یا بیش از دو روز ادامه پیدا کند، باید آن را جدی گرفت. مخصوصاً در نوزادان زیر سه ماه، هرگونه تب—even خفیف—نیازمند مراجعه سریع به پزشک است، چون سیستم ایمنی آنها هنوز ضعیف است و خطر عفونتهای جدی مثل مننژیت وجود دارد.
تب در کودکان چیست؟
تب زمانی است که دمای بدن کودک بالاتر از حد نرمال (۳۷.۵ درجه سانتیگراد) باشد. تب خود یک بیماری نیست، بلکه علامت مبارزه بدن با یک عفونت یا بیماری است.
تب خفیف: ۳۷.۵ تا ۳۸ درجه
تب متوسط: ۳۸ تا ۳۹ درجه
تب بالا: بیشتر از ۳۹ درجه

چطور بفهمیم تب کودکمان جدی است یا نه؟
وقتی کودک دچار تب میشود، اولین چیزی که در دل والدین ایجاد میشود، اضطراب است. احساس نگرانی کاملاً طبیعی است، چون تب نشانهایست که بدن در حال واکنش به یک مشکل درونی است.
اما همیشه تب بهمعنای بیماری جدی نیست. تب در واقع نشانهای از سیستم ایمنی فعال بدن است که سعی دارد با یک عامل مهاجم مثل ویروس یا باکتری مبارزه کند.
در کودکان، تب میتواند بسیار شایع باشد. آنها نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض عفونتهای ساده قرار دارند، و بدنشان بهطور طبیعی با تب واکنش نشان میدهد. اما تفاوتی که والدین باید بدانند این است که چه زمانی تب یک موضوع ساده است و چه زمانی نیاز به رسیدگی فوری دارد؟
علائم همراه با تب در کودکان
- علاوه بر بالا رفتن دمای بدن، ممکن است علائم زیر نیز دیده شود:
- بیقراری یا خوابآلودگی
- کاهش اشتها
- گریههای غیرطبیعی
- بدندرد یا لرز
- تنفس سریع یا سخت
- تشنج (در موارد تب بالا در کودکان زیر ۵ سال)
شایعترین علل تب در کودکان
- سرماخوردگی یا آنفولانزا
- عفونت گلو یا گوش
- دندان درآوردن (در نوزادان)
- واکسنزدن
- عفونت ادراری
- بیماریهای ویروسی رایج در کودکان
- ن罕تر: مننژیت، عفونتهای خونی یا ریوی

از کجا بفهمیم تب نگرانکننده است؟
در نگاه اول ممکن است تب فقط با دماسنج مشخص شود. ولی خیلی وقتها والدین از روی رفتار کودک میتوانند حدس بزنند که "یک چیزی درست نیست."
مثلاً کودکی که بیحال شده، غذا نمیخورد، مدام گریه میکند، یا برعکس، بیش از حد خوابآلود و بیحرکت است—همه اینها نشانههایی هستند که تب را جدیتر میکنند.
دمای بالاتر از ۳۹ درجه، تب طولانیمدت (بیش از ۳ روز)، یا علائمی مانند تشنج، تنفس سخت، یا لبهای کبود، زنگ خطر هستند. در چنین شرایطی، بدون اتلاف وقت باید به درمانگاه مراجعه کرد.
در خانه چطور مراقب باشیم؟
برای تبهای خفیف یا کوتاهمدت، اقدامات سادهای میتوان انجام داد که کودک راحتتر باشد.
دادن مایعات زیاد، استراحت، استفاده از لباسهای نخی و سبک، و گاهی حمام با آب ولرم—همه کمک میکنند تب پایین بیاید. مهم این است که از تببرهای خانگی و دستورات غیرعلمی پرهیز کنیم.
بههیچوجه از الکل یا آب یخ برای پایین آوردن تب استفاده نکنید. این کارها میتواند خطرناک باشد. همچنین هر دارویی را بدون نظر پزشک به کودک ندهید، مخصوصاً آنتیبیوتیک.

نقش پزشک در مواقع ضروری
در بسیاری از موارد، مراجعه به پزشک باعث آرامش خیال والدین میشود. مخصوصاً زمانی که تب کودک به دلایل ویروسی یا باکتریایی ناشی از عفونتهای گوش، گلو یا ریه باشد، پزشک با معاینه بالینی و گاهی تجویز دارو میتواند روند درمان را آغاز کند.
درمانگاه شبانهروزی کسری مشهد در چنین شرایطی آماده است تا با حضور دائمی پزشک عمومی و متخصص اطفال، تب کودک را بررسی کرده و اقدامات لازم مثل تبسنجی، تجویز دارو، یا در صورت لزوم تزریقات و سرمتراپی را انجام دهد.
نتیجه گیری
تب نشانهای است که نباید آن را نادیده گرفت، اما همیشه هم خطرناک نیست. مهمترین نکته این است که والدین، اطلاعات درست داشته باشند و بین تب عادی و تب هشداردهنده تمایز قائل شوند.
با کمی دقت، حمایت و در صورت نیاز مراجعه به پزشک، میتوان از یک موضوع ساده مانند تب عبور کرد، بدون آنکه اضطراب، کودک و والدین را تحتفشار قرار دهد.
درمانگاه شبانهروزی کسری، در تمام ساعات شبانهروز در کنار خانوادههاست تا با آرامش خاطر، سلامت فرزندانتان را حفظ کنید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📅 همین حالا برای معاینه کودک خود وقت بگیرید
📍 مشهد، درمانگاه شبانهروزی کسری
📞 ۰۵۱ - ۳۸۶۸۰۸۳۹ | ۰۵۱ - ۳۸۶۶۵۳۸۶
اینستاگرام : @clinickasra24